Onzichtbare energie
“Je hoeft niet zo’n grijze muis te zijn!” zei een collega verontwaardigd, toen ik eindelijk iets zei na tien minuten naast hem te hebben gestaan. Hij schrok zich rot – hij had niet eens gemerkt dat ik er stond.
Een andere collega stelde zich pas na een jaar aan me voor, terwijl ik bijna dagelijks naast hem zat. Zó onzichtbaar was mijn energie jarenlang.
Of neem mijn trouwdag. Het had mijn mooiste dag moeten zijn, met het ‘Ja-woord’ dat alles bevestigt. Maar op dat moment wist ik: dit had eigenlijk ‘Nee’ moeten zijn. Mijn hart zei iets anders, maar ik koos opnieuw voor aanpassing – om niemand teleur te stellen. Die dag werd geen trouwdag, maar een traumadag. 💔
Dit zijn een paar voorbeelden van hoe het voelt om een kameleon te zijn: altijd aanpassen, altijd pleasen, altijd jezelf wegcijferen. Tot er van jou niets meer overblijft.
Wat bijna niemand ziet: AVPD
Ik leefde 38 jaar zo, onzichtbaar voor de buitenwereld. Tot ik letterlijk omviel. Een therapeut zei toen: “Je hebt een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis – je bent een kameleon.”
Eindelijk kreeg mijn wanhoop een naam.
De onderliggende oorzaak? In mijn geval onzichtbaar trauma, veroorzaakt door verborgen narcisme in mijn gezin van herkomst. Van buiten het perfecte plaatje. Van binnen langzaam doodgaan.
Daarom is AVPD (Avoidant Personality Disorder of ontwijkende / vermijdende persoonlijkheidsstoornis) zo onbekend: je ziet het niet. En daardoor begrijpen hulpverleners, werkgevers en zelfs de mensen dichtbij vaak niet wat er speelt. Je krijgt opmerkingen als:
- “Je hebt toch lieve ouders?”
- “Je haalt toch goede cijfers?”
- “Je komt toch niets tekort?”
- “Waarom stel je je zo aan?”
En jij denkt: er is iets mis met mij.
De impact van AVPD is enorm
Onderzoek laat zien dat 2–3% van de bevolking kenmerken van AVPD heeft. In psychiatrische populaties loopt dat op tot 15%. En omdat veel mensen nooit een diagnose krijgen, zijn de werkelijke aantallen waarschijnlijk nog hoger.
(Bron: NESARC / NCBI, 2021)
De kern van AVPD is een extreme angst voor afwijzing en een diep minderwaardigheidscomplex. Precies daarom is om hulp vragen zó moeilijk.
De gevolgen zijn groot:
💔 Burn-out en depressie. Duizenden mensen leven permanent op het randje. Ik heb het zelf 25 jaar ervaren – je loopt zolang op je tandvlees tot je geen tandvlees meer over hebt. Ik dacht altijd dat het normaal was, dat het leven nou eenmaal zwaar was.
💔 Relaties. Vaak ongelijk en uitputtend, omdat grenzen stellen niet lukt. Ik trok telkens partners met narcistische trekken aan, die zo ver over mijn grenzen gingen tot er niets meer van mij over was.
💔 Werk. Werkgevers zien het talent niet. Zelf had ik 23 banen, allemaal ver onder mijn niveau, terwijl ik na mijn gymnasium vijf hbo-studies afrondde. Ik kreeg vooral kritiek dat ik te langzaam was – nooit begrip of interesse in waarom ik zo moe was.
💔 Gezondheid. Chronische stress door onzichtbaar trauma put je uit. Je bent vaak ziek, je spant onbewust spieren aan. Het kostte mij jarenlang mijn slaap – van kwaliteit van leven was geen sprake. Een goed boek over dit onderwerp is The body keeps the score, van Bessel van der Kolk.
💔 Financiën. Problemen zijn geen uitzondering. Met lage eigenwaarde trek je nooit aan wat je waard bent. En als je je losmaakt van een ouder of partner met narcistische trekken, blijkt pas hoe afhankelijk je altijd bent geweest.
💔 Ouderschap. Hoe geef je je kind alles, als je zelf al vecht om te overleven? Kinderen voelen haarfijn aan dat het niet goed gaat. Mijn zoon sliep vier jaar lang niet. Ik was al doodop, maar de overtuiging dat ik het alleen moest oplossen zat zó diep dat ik geen hulp zocht.
Waarom dit verhaal verteld moet worden
Reguliere therapie kan werken – mits de therapeut traumageïnformeerd is. Maar vaak wordt de echte oorzaak over het hoofd gezien. Bij mij hielp geen enkele methode echt. Juist omdat de pijn zo diep en verborgen zat, werd ze telkens gemist. Daarom noem ik het onzichtbaar trauma.
Ik heb van mijn pijn mijn missie gemaakt.
Ik ben spreker, schrijver en ervaringsdeskundige over AVPD. Ik geef lezingen en schrijf mijn autobiografie. Niet als klaagzang, maar als spiegel en baken voor iedereen die zich jarenlang onzichtbaar, ongezien of onbegrepen heeft gevoeld.
Mijn boodschap is helder:
👉 Je bent niet de enige en je hoeft het niet alleen te doen.
👉 Er is een weg uit de onzichtbaarheid, de onmacht, de wanhoop en de uitputting.
👉 Er is niks mis met jou – jij mag er zijn, precies zoals je bent. 💖
Van kameleon naar unieke kleur 🌈
Vandaag leef ik niet meer als kameleon. Ik heb mijn unieke kleur gevonden. Waar ik jarenlang alles buiten mezelf zocht, vond ik het uiteindelijk in mezelf. Ik leerde stapje voor stapje dat ik niet mijn stoornis ben, maar een ziel. Met een unieke zielskleur. ✨
Ik heb energie, ik slaap goed, onbekenden glimlachen naar me op straat. Ik voel liefde en dankbaarheid.
Mijn verhaal laat zien: herstel is mogelijk. De pijn is niet het einde is, maar het begin van een nieuw leven.
Omdat er niemand is zoals jij. 🌈✨
📌 Misschien vind je dit ook interessant:
👉 Onzichtbaar trauma – Het verdriet dat niemand ziet.
👉 Van afhankelijkheid naar autonomie – Hoe ik mijn oude reflexen doorbreek.
👉 “Ik heb alles voor jou opgegeven!” – Over verborgen narcisme en intergenerationeel trauma.